İSLAM FIKHINDA SEFER MESAFESİ

İslam fıkhında sefer mesafesi nedir?islam fıkhına göre sefer mesafesi nasıl hesaplanır?Sefer mesafesi kaç km dir?İslam fıkhında seferi olmak için kaç km yol almak gerekir?
Sefer ,lugatta mesafe almak ,demek olup şer'i şerifte ise:hususi belli bir mesafeyi gitmek kastıyla beldenin meskenlerinden çıkmaktır.(1)Kendisiyle şer'i hükümler değişen sefer'i şer'iyi her ne kadar Halebi "Mergınani ve Meşayihın tamamı fersah ile tayin etti "demiş ise de hanefilere göre fersah ile tayine itibar olunmayıp senenin en kısa günlerinde normal yürüyüşle istirahatlarıyla beraber yalnız gidiş üç günlük yol olarak beyan olunmuştur.Bu üç günlük yol karada deve ve yaya yürüyüşüdür.Dağda buna münasip olan bir yürüyüş,denizlerde ise rüzğarın itidali halinde yelkenli geminin gidişidir.(2)
Kabul edilen görüş,bu yürüyüş akşama kadar şart olmayıp,zeval sonuna kadar olması yeterlidir.(3)Bu yürüyüş günde altı,yedi saat civarında olur.(4)Diğer üç mehebe göre ise sefer mesafesi on altı (16) fersahtır.(5)

El-fıkhı alel mezahibi erbea kitabında bir fersah 5040 metre olarak beyan olunmuştur.Meydan Larousse (ansiklopedi) de ise 5000 metre olarak beyan olunmuştur.Seferilik ve hükümleri isimli kitap da Prof.Dr.Mehmet Erkal;İbi Kudamenin munisinden naklen "İslam kaynaklarına göre fersah 5544 metredir."demiştir.Buna göre 16 fersah 80.640 veya 80. km.veya 88.704 km.dir.Hanefiye göre fersah ile tayin olunur diyenler,miktarında ihtilaf edip 11,15,18 fersah diyenler olmuştur.

Fetva ise;18 fersah diyenlerin kavli üzerinedir.(6)on sekiz (18)fersah 90.720 km.veya 90 km.veya 99.792 km.dir.Her ne kadar hanefilere göre fersah ile tayine itibar yoktur denilmiş ise de bugün yaya olarak sefere gidilmediğinden sefer mesafesinin fersah veya metre ile tayini zaruret olmuştur.Bir kişi günde fiili olarak 6-7 saat (normal olarak)yürüyebildiğine göre üç günde 18-21 saat olur.Yaya yürüyen,saatte normal olarak 5 km.gidebildiğine göre 18 saatte 90 km.,21 saatte 105 km.olur ki,fersah ile tayin pek farklı olmaz.

Bir yere iki yol olup,biri sefer mesafesinden fazla,diğeri de eksik olsa veya bir yere hem karadan hemde denizden yol olsa,biri fazla diğeri eksik olsa hngi yoldan gitmiş ise ona itibar olunur.

1-tahtavi ,saya:341
2-Nurul-izah s.83
3-Dürrül-Muhtar cilt 2 s.122
4-Reddül -muhtar c.2.s.123
5-El-fıkhı alel-mezahibi erbea c.1 s.471
6-Reddül-muhtar,cilt 2.s.140