Îtikâf, lügatte, bir şey'e devam etmek, bir şey'i bekleyip durmak mânasına gelir. Istılahtaki mânası ise, 5 vakit cemaatle namaz kılınan bir camide, ibâdet niyetiyle durmak, ikâmet etmek demektir. Îtikâfa giren kimseye ise, mûtekif veya âkif denir.

Îtikâfın meşrûiyeti, Kur'an ve Sünnet ile sâbittir. Allah Teâlâ şöyle buyurmaktadır:

"Mescidlerde (camilerde) îtikâf hâlinde iken kadınlarınızla ailevî münasebette bulunmayınız" (el-Bakara 187).

Resûl-i Ekrem (asm) Medine'ye hicretinden sonra, âhirete irtihallerine kadar her Ramazan'ın son 10 gününü îtikâf ile geçirirlerdi.

İhlâs ile yapılan bir îtikâf, amellerin en faziletlisi sayılmaktadır. Bu sayede kalbler bir müddet için de olsa, dünya işlerinden sıyrılıp Hakka müteveccih olur.

İslâm Büyüklerinden Atâ şöyle der:

"İtikâfa giren kimse ihtiyacından dolayı büyük bir zâtın kapısında oturup "Hâcetimi yerine getirmedikçe buradan ayrılıp gitmem" diye yalvaran bir kimseye benzer. O da Allah Teâlâ'nın bir

mâbedine sokulmuş, "Beni bağışlayıp mağfiret etmedikçe buradan ayrılıp gitmem" demektedir."

Bir mü'min için, cami gibi kudsî bir mahalde, Ramazan ayı gibi nurlu, mübarek bir ayda, bir müddet dünyanın her türlü meşgalesinden sıyrılıp Rahîm olan Rabbine bütün varlığıyla yönelmesi ve sâf bir kalb ve temiz bir dille O'na ibâdet ve tâatta bulunması, mânevî bir zevka dalması, ne müstesna bir ganimettir.

Mûtekif, bütün vakitlerini namaza ayırmış, her ânı ibâdet içinde geçen bir kimse hükmündedir. Çünkü o, bilfiil kılmadığı vakitlerde de, cami içinde devamlı namazı bekler bir haldedir.

Bu bekleyiş ise, ona devamlı namazda imişçesine sevab kazandırır.

Kısacası, îtikâf sayesinde insanın mâneviyâtı yükselir, kalbi nurlanır, sîmasında kulluk nişaneleri parlar, feyizlere mazhar olur.

Îtikâfın Kısımları Nelerdir?

Îtikâflar 3 kısımdır: Vâcib îtikâf, sünnet îtikâf ve müstehab îtikâf...

* Vâcib olan îtikâf, nezir îtikâfıdır. Yâni bir kimse îtikâfa girmeyi adarsa, onu yapmak kendisine vâcib olur.

* Ramazan'ın son 10 gününde îtikâfa girmekse sünnet îtikâftır. Bu îtikâf, vefatına kadar Resûlüllah Efendimizin devamlı yaptıkları bir ibâdet olduğu için, müekkede sünnettir. Aynı zamanda sünnetin kifaye kısmındandır. Bir beldede bir kişinin bu ibâdeti yerine getirmesiyle, diğerlerinin üzerinden sâkıt olur. Aksi takdirde bu müekked sünnet terkedilmiş olur.

* Nezredilmeyen ve Ramazan-ı şerîf'in son 10 günü dışında yapılan îtikâflar müstehabdır.

Îtikâfın Müddeti:

Vâcib îtikâfın en az müddeti, bir gündür. Müstehab îtikâf için, belli bir müddet yoktur. Niyet ederek camide yarım saat, bir saat durmakla bile îtikâf yerine getirilmiş olur.

Sünnet îtikâfın müddeti ise, Ramazan-ı şerîf'in son 10 günüdür.

İtikafa giren kimsenin dikkat tmesi gereken hususlar:

1- Îtikâf sırasında hayırdan başka söz söylenmemelidir. Günahı gerektirmeyen sözlerde gerçi bir beis yoktur, fakat mûtekif için boş konuşmayıp, hayırlı şeyler konuşmak âdâbdandır. İbâdet inancıyla tamamen susup, hiç konuşmamak ise, mekruhtur. Çünkü susmak bizim dînimizde ibâdet değildir. Ama dilini gıybet, boş söz gibi şeylerden korumak niyetiyle susmak ise, mekruh olmadığı gibi aynı zamanda makbûl bir ibâdet de sayılır.

2 - Îtikâf esnasında, Kur'ân-ı Kerîm ve hadîs-i şerîflerle meşgul olmak, Peygamberimizin ve diğer peygamberlerin hayatlarına ve kıssalarına dair kitablar okumak, kısacası dinî mes'elelerle gerek okumak, gerekse yazmak suretiyle iştigal etmek de âdâbdandır.

3 - Mûtekif, îtikâfa girerken, en temiz elbiselerini giymeli ve üzerine güzel kokular sürünmelidir.

4 - Îtikâfta bulunmaya nezreden kimse buna yalnız kalben niyet etmekle yetinmemeli, dili ile de söylemelidir