RİYA

Riya ne demektir? nasıl olur? günahı var mıdır?
فَيَقُولُ ذَلِكَ اَرَدْتُ بـِكُمْ كُنْتُمْ اِذَا خَلَوْتُمْ بـِى بَارَزْتُمُونِى بـِالْعَظَائِمِ فَإِذَا لَقِيْتُمُ النَّاسَ لَقِيْتُمُوهُمْ مُخْبـِتِينَ تَرَؤُنَ النَّاسَ وَ تَظْهَرُونَ خِلاَفَ مَا تَنْطَوِى قُلُوبُكُمْ عَلَيْهِ هَبْتُمُ الدُّنْيَا وَلَمْ تَهَابُونِى اَجْلَلْتُمُ النّاسَ وَلَمْ تَجَلُّونِى وَتَرَكْتُمُ النّاسَ وَلَمْ تَتْرَكُوالِى
“Kıyâmet günü, bir nefere (bir cemaate) cennete girmesi emrolunur. Cennete yaklaşır ve hatta kokusunu almaya başlarlar. Cennetin köşklerine ve Cenab-ı Allah’ın cennet ehline hazırladığı nimetleri görürler. Nidâ olunurlar:
-“Onları çevirin! Onların cennette nasibleri yoktur”(denilir). Geçmişte ve gelecekte hiç kimsenin görmediği ve dönmediği büyük bir pişmanlık ve hasretle dönerler. Onlar:
-“Ya Rabbi! Senin evliyâ kullarına hazırlamış olduğun sevâb ve mükâfatı bize göstermeden önce keşke bizi Cehenneme atsaydın” derler. Allah c.c.:
-“Ben bunu size göstermeyi murat ettim. Çünkü siz benimle halvet ettiğiniz zaman, büyüklükle ön plana çıktınız. (İbâdet etmediniz.) Amma insanlar ile karşılaştığınız zaman onlara saygı gösterdiniz. İnsanlara riyâkârlık ettiniz. Kalblerinizde olanın hilâfına (içinizde olmayan imanı) izhâr ettiniz. Dünyaya hazırlan-dınız. Benden korkmadınız. İnsanlara hürmet ettiniz, saygı gös-terdiniz, benim kadrimi bilmediniz, beni yüceltmediniz. Siz dünya hukukunu çiğnemekten kendinizi tuttunuz. Fakat kötülükleri benim için terketmediniz.” Yâni insanlar için, kötülükten kendinizi alıkoydunuz. Benim için değil. Öyleyse bu gün, sizin hürmetiniz yâni çok sevâbınız olmasıyla berâber, size “Elîm azab”ımı tattıracağım. Ravzatü’l-Ulemâ ve Tenbihü’l-Gâfilîn kitablarında da böyledir.
GÖSTERİŞ

Bir gün Efendimiz (s.a.v.) Hazretleri Eshabına şöyle buyurdular:

إِنَّ أَخْوَفَ مَا أَخَافُ عَلَيْكُمُ الشِّرْكُ اْلاَصْغَرُ قَالُوا يَا رَسُولَ اللَّهِ وَمَا الشِّرْكُ اْلاَصْغَرُ قَالَ الرِّيَاءُ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَتَعَالَى يَقُولُ يَوْمَ تُجَازَى الْعِبَادُ بـِأَعْمَالِهِمُ اذْهَبُوا إِلَى الَّذِينَ كُنْتُمْ تُرَاءُونَ بـِأَعْمَالِكُمْ فِي الدُّنْيَا فَانْظُرُوا هَلْ تَجِدُونَ عِنْدَهُمْ جَزَاءً
“Sizin üzerinize (gelmesinden) korktuklarımdan en çok korktuğum şey küçük şirktir (Şirk-i asğar’dır, dedi. Sahabeler):
-“Yâ Resûlellah! Küçük şirk nedir?” diye sordular. Efendimiz (s.a.v.) Hazretleri:
-“Riyâdır (gösteriştir) dedi. (devamla:) Muhakkak ki Yüce Allah, kullara amellerinin karşılığını vereceği (cezalandıracağı veya mükâfatlandıracağı) günde, (amellerinde gösteriş yapanlara şöyle) der: Dünyada kendilerine gösteriş yaptığınız kişilere gidin. Onların yanında size hayır olarak mükâfat bulacak mısınız?”